Katalog publikacji
Przeszłość i dziś. Literatura – język – kultura. Liceum i technikum. Klasa 3, część 2 (z oznaczeniem zmian 2024)
ebook PDF online
Publikacja w wersji PDF online *
Podręcznik przeznaczony dla uczniów 3 klasy liceum i technikum, w układzie chronologicznym i z podziałem na epoki.
Część druga kl. III zawiera:
- dwudziestolecie międzywojenne;
- wojna;
- totalitaryzm.
Treści z zakresu podstawowego i rozszerzonego. Zagadnienia przeznaczone dla uczniów realizujących język polski w zakresie rozszerzonym są wyraźnie oznaczone.
'Szanowne Czytelniczki! Szanowni Czytelnicy!
Kiedy myślę o literaturze pierwszej połowy XX w., przychodzą mi do głowy pary przeciwstawnych pojęć. Pierwsza z nich to wolność i niewola. Naszą literacką wędrówkę rozpoczynamy
przecież w 1918 r., kiedy Polska zdobyła niepodległość, a literatura wybuchła wielością idei, stylów i języków. Kończymy natomiast w latach 50. XX w., kiedy stalinowski reżim na powrót uczynił Polskę państwem zniewolonym, a ocenzurowana literatura szukała sposobu na ocalenie podstawowych wartości: prawdy, pamięci, godności.
Kolejna para pojęć, która rządzi tą epoką, to polityczna utopia i ponure przeciwieństwo idealnego ustroju – totalitaryzm. Początek stulecia w Polsce i w całej Europie był zdominowany przez hasła wielkich zmian społecznych i gospodarczych. Szybko się jednak okazało, że wizja postępu, który miał odnowić świat po klęsce I wojny światowej, jest iluzją, a gwałtowne zmiany w Niemczech i Rosji doprowadziły do stworzenia zbrodniczych systemów: nazizmu i komunizmu. Jeżeli więc emocją przenikającą sztukę lat 20. była nadzieja, a jej hasłem nowatorstwo, to lata 30. przyniosły lęk i przeczucie rychłej katastrofy.
Ostre przeciwieństwa rządziły także estetyką interesującego nas okresu. W poezji ścierały się ze sobą „przygoda”, o której jeszcze w okopach I wojny marzyli twórcy awangardowi, i „ład”, którego w sztuce i ludzkim sercu pragnęli szukać i strzec klasycy. Powieść skupiła się na życiu wewnętrznym bohatera i stała się psychologiczną analizą jego osobowości. Zarazem jednak przedmiotem opisu uczyniła jego życie zewnętrzne, postrzegane jako skomplikowany scenariusz ról społecznych. O człowieku i jego relacjach z innym ludźmi jedni pisarze opowiadali językiem realizmu, inni zaś deformowali obraz świata, by wyrazić ukryte napięcia i konflikty.
Wolność i niewola, nowoczesność i tradycja, nadzieja i rozpacz, życie wewnętrzne i życie zewnętrzne, realizm i deformacja… Już to krótkie wyliczenie pokazuje, że literaturą pierwszej połowy XX w. rządziły ostre przeciwieństwa. To one najlepiej wyrażają ducha epoki i świadomość człowieka nowoczesnego.
Mam nadzieję, że książka, którą właśnie zaczynacie czytać, pomoże Wam je uchwycić i zrozumieć.
Autor'
Zawiera oznaczenie zmian wg MEN (2024 r.).
* Plik nie ma opcji drukowania ani nie jest możliwe jego ściągnięcie na komputer.